Krioterapia i kriochirurgia - Dermatologia dorosych i dzieci Dermatochirurgia Medycyna etsteyczna
Menu główne:
Krioterapia i kriochirurgia
Kriochirurgia i krioterapia to uznane metody lecznicze bardzo często i od dawna stosowane w dermatologii. Metoda krioterapii polega na działaniu bardzo niską temperaturą na skórę ze zmianami chorobowymi. Niska temperatura niszczy chore tkanki, a organizm dba o wytworzenie nowego fragmentu skóry i odtworzenie zdrowej skóry.
Krioterapia jest:
-bezpieczna ( nie ma ryzyka zakażenia, używamy jednorazowych końcówek i sond lub metody natryskiwania czynnika chłodzącego na chore miejsce )
-małoinwazyjna
-nie ma ryzyka zakażenia
-niebolesna, ponieważ chłodzenie daje anestezję, znieczulenie nerwów a przez to i dobrą tolerancję zabiegu
-efekty kosmetyczne są bardzo dobre, gojenie po zabiegu nie pozostawia blizn
-stymuluje układ immunologiczny działając na „odległe” zmiany od miejsca, w którym przeprowadza się zabieg
-efekt immunostymulacji miejscowej jest tak silny, że miejsca poddane krioterapii prawie nigdy nie ulegają zakażeniu i rany pozabeigowe goją się bardzo dobrze.
Warunkiem bezpiecznego wykonania krioterapii jest postawienie pewnej diagnozy klinicznej.
Są zmiany skórne, które można i należy leczyć krioterapią ( na przykład brodawki wirusowe). Są i takie zmiany skórne, gdzie leczenie krioterapią musi być poprzedzone biopsją zmiany i badaniem histopatologicznym pobranego wycinka (na przykład rak podstwanokomórkowy BCC).
Krioterapia stosowana tam gdzie została postawiona pewna diagnoza i wtedy gdy są do niej wskazania da bardzo dobre efekty.
Krioterapia polega na: precyzyjnym zamrażaniu tkanek na chorobowo zmienionej powierzchni skóry i na określoną głębokość, na określonym obszarze w celu usunięcia określonego fragmentu skóry.
Krioterapia to nie zawsze usuwnaie tkanki. Czasami działamy na skórę zimnem nie w celu usunięcia tkanki ale w celu wystawienia skóry na działanie niskiej temperatury i pobudzenia w niej naturalnych procesów gojenia, odbudowy, regeneracji. Krioterapia wykorzystuje procesy krioimmunomodulacji, czyli zmienia procesy immunologiczne tak bay działały z korzyścią dla organizmu.
Kriopeeling to metoda powierzchniowego zamrażania zmian chorobowych i następnie abrazji zamrożonej tkanki skalpelem chirurgicznym. Jest stosowana w nielicznych przypadkach, co ma związek z suboptymalnym sposobem gojenia po takim zabiegu. W niektórych przypadkach przynosi dobry efekt leczniczy.
Mrożenie jest prawie bezbolesne, po zagojeniu nie pozostawia blizn. Ponieważ zabieg jest prawie bezbolesny jest bardzo dobrze tolerowany przez dzieci. W moim gabinecie dermatologii często stosuję kriochirurgiczne zabiegi leczenia wybranych zmian skórnych takich, jak: włókniaki, ziarniniaki, bliznowce, zmiany wirusowe (brodawki, kłykciny), naczyniaki (starczy, jamisty, gwiaździsty,), plamy soczewicowate i wiele innych.
Więcej o krioterapii...
Kriochirurgia to zabiegi bezpieczne…
Zabiegi kriochirurgii, na przykład „zwykłe” mrożenie brodawek wirusowych to zabiegi bardzo bezpieczne i bardzo skuteczne.
Krioterapia nie wywołuje oparzenia tkanki jak laserowa koagulacja lub elektrokoagulacja. Laser lub elektrokoagulacja wprawdzie niszczą tkanki zakażone wirusem ale jednocześnie zaburzają proces gojenia. Dodatkowo gojenie przebiegać może z pozostawieniem blizny. Jeśli tylko to możliwe staramy się unikać pozostawiania blizn.
Podczas zabiegów laserowej waporyzacji i elektrokoagulacji tkanek dochodzi do parowania tkanek i powstawania dymu o niezbyt przyjemnym zapachu „spalenizny”. Dodatkowo tkanki parujące pod wpływem wysokiej temperatury unoszą ze sobą materiał genetyczny wirusów i całe wirusy. Może to powodować jatrogenne infekcje dróg oddechowych pacjenta i lekarza, a na pewno powoduje skażenie gabinetu materiałem wirusowym. Między innymi dlatego stosujemy krioterapię a nie lasery do usuwania brodawek wirusowych.
Krioterapia to zabiegi czyste i dające gojenie bez blizn…
Tak. Ryzyko przeniesienia jakichkolwiek zarazków chorobotwórczych nie istnieje. Rany goją sie bez blizn. Ryzyko powstania przebarwienia jest minimalne, w większości przypadków jest zerowe. A zalecenia po zabiegu są proste lub niepotrzebne.
Wskazania do krioterapii
Krioterapia w leczeniu wielu z poniżej wymienionych chorób jest jedną z dostępnych opcji leczenia, a zadaniem specjalisty jest wybranie metody najlepszej dla pacjenta. Krioterapia ma bardzo wysoką skuteczność, czasami jednak leczymy brodawki zachowawczo.
Zakażenia wirusowe:
- brodawki wirusowe
- kłykciny kończyste
- mięczak zakaźny
Nowotwory i stany przedrakowe skóry:
- rak podstawnokomórkowy
- rak kolczystokomórkowy
- choroba Bowena
- erythroplasia Queyrat
- nabłoniak gruczolakowaty torbielowaty
- rogowacenie starcze
- rogowacenie białe
- róg skórny, rogowiak kolczystokomórkowy
Łagodne zmiany skóry:
- cysta śluzowa
- ziarniniak twarzy
- ziarniniak naczyniowy
- gruczolak łojowy
- włókniak
- gruczolak potowy
Zmiany naczyniowe:
- naczyniak starczy
- naczyniak jamisty
- naczyniak gwiaździsty
Zabieg krioterapii
Dzięki kształtom końcówek sond możliwe jest wykonanie pełnego zakresu mrożeń w dowolnym miejscu na skórze. Cały zabieg polegający na jednokrotnym lub dwukrotnym mrożeniu zmian trwa około 15 minut. Okres gojenia trwa do kilku tygodni. Z reguły nie ma śladu po pierwotnych zmianach chorobowych po miesiącu. Informacje o czasie gojenia proszę potraktować orientacyjnie, ponieważ gojenie po mrożeniu brodawki wirusowej stopy o średnicy 1,5 centymetra i malutkiej o średnicy 1,5 milimetra trwa różnie długo. Czas gojenia zależy więc od wielkości samej zmiany, od jej rodzaju ( raki skóry goją się z reguły trochę szybciej niż brodawki) i od lokalizacji ( BCC czyli rak skóry podstawnokomórkowy okolicy twarzy leczony krioterapią zgoi się w ciągu 2 tygodni. Tej samej wielkości zmiana BCC na goleni leczona krioterapią zapewne będzie się goić miesiącami).
Dlatego wybór metody leczenia należy dobrać nie tylko do rodzaju zmiany ale i jej lokalizacji, wieku pacjenta i wielu innych czynników.
Przygotowanie do zabiegu…
Wszystkie konieczne informacje otrzymasz na konsultacji przed zabiegiem. Warunkiem prawidłowego postępowania jest najpierw postawienie diagnozy, a dopiero potem ustalenie rodzaju zabiegu i sposobu przygotowania pacjenta.
Adjuwanty…
Razem z krioterapią, przed lub po zabiegu stosuję tzw. adjuwanty czyli substancje pomocnicze wpływające modulująco na układ immunologiczny pacjenta, zmieniające mikrośrodowisko zmiany na skórze, wywołujące lizę guza lub wpływające na układ naczyniowy w okolicy zmiany chorobowej. Wszystko po to żeby podnieść skuteczność leczenia.
Mechanizm działania krioterapii
Kriochirurgia usuwa tkanki zmienione patologicznie i polega na zamierzonym wywołaniu ich martwicy. Martwica komórek skutkiem zamrożenia i rozmrożenia komórek oraz oddzielania martwej tkanki przez organizm. Po usunięciu zmiany chorobowej dochodzi do ponownego odtworzenia naskórka. Objawy uboczne (przekrwienie i ból) są zwykle słabo nasilone i szybko ustępują. Aby osiągnąć odpowiednie ochłodzenie tkanek, przeprowadza się we wnętrzu kriosondy przez mały otwór sprężony pod dużym ciśnieniem gaz ( podtlenek azotu, dwutlenek węgla, argon lub specjalne mieszaniny gazów.). Gazy zasilające kriosondy są łatwo dostępne. Powłoka kriosondy schładza się w wyniku efektu Joule – Thompsona. W czasie kilku sekund wytwarza się bardzo niska temperatura (-65ºC ~ - 85ºC). Śmierć komórki występuje przy temperaturze -20ºC ~ -30ºC. W czasie zamrażania płyn wewnątrz komórek ulega krystalizacji. Kryształy lodu trwale zniekształcają organella wewnątrz komórkowe. Następnie komórka odwadnia się. Dochodzi do denaturacji białek na błonie komórkowej. Po zamrożeniu i rozmrożeniu cytoplazmy komórki zahamowany jest jej metabolizm. Do zabiegów można używać krioaplikatorów w kształcie igły, łopatki, stożka, walca ale do znakomitej większości zabiegów wystarczą zwykłe gąbkowe krioaplikatory. Bardzo ważne jest aby były jednorazowe.
Najbardziej skuteczna jest technika trzech etapów i taką z reguły stosuję:
• zamrażanie (trwa od kilkunastu sekund do kilku minut w zależności od rodzaju i wielkości zmiany),
• odmrażanie - kilka minut (w zależności od wielkości zamrożonej zmiany),
• ponowne zamrażanie (kilka minut)
Dwukrotne mrożenie jest zdecydowanie bardziej skuteczne niż samo tylko pojedyncze zamrażanie.
Oczywiście to bardzo skrótowy opis, krioterapia to metoda znana od ponad 100 lat i w tym czasie udoskonalono ja tak aby jak najlepiej służyła pacjentom.
